تعیین میزان علوفه قابل برداشت مراتع، جلد اول مراتع منطقه نیمهاستپی و کوهستانی ایران حاصل تلاش و مشارکت جمعی، اعم از مدیران، محققان و کارشناسان تحقیقاتی اعم از ستادی و مراکز تحقیقات استانی است. یکی از استفادههای اصلی از مراتع در حال حاضر تولید علوفه برای حیوانات اهلی و وحشی میباشد. اهمیت مراتع در تغذیه سفرههای آب زیرزمینی، جلوگیری از فرسایش، محلی برای زیستگاه حیات وحش و تفرج بر کسی پوشیده نیست ولی در کشور ما استفاده از مراتع بیشتر از جنبه تولید علوفه اهمیت دارد. تولید علوفه مراتع معمولاً در مرحله گلدهی گونههای غالب تعیین میگردد.
فهرست مطالب
فصل اول ۱
مبانی و مفهوم علوفه قابل برداشت مراتع ۱
۱-۱- مقدمه ۱
۱-۲- مفاهیم و کلیات ۳
۱-۲-۱- خوشخوراکی ۳
۱-۲-۲- ارزش رجحانی ۴
۱-۲-۳- مصرف ۵
۱-۲-۴- تأثیر در دسترس بودن علوفه و ساختار آن بر میزان مصرف مواد غذایی ۵
۱-۲- ۵- عوامل مؤثر بر خوشخوراکی ۸
۱-۲-۵-۱- عوامل گیاهی ۸
۱-۲-۵-۱-۱- فراوانی گونههای همراه ۸
۱-۲-۵-۱-۲- مورفولوژی یا ویژگیهای فیزیکی گیاه ۱۱
۱-۲-۵-۱-۳- قابل دسترس بودن علوفه ۱۴
۱-۲-۵-۱-۴- مرحله رشد گیاه ۱۶
۱-۲-۵-۱-۵- ترکیبات شیمیایی ۱۸
۱-۲-۵-۲- عوامل حیوانی ۲۰
۱-۲-۵- ۲- ۱- تجربه و یادگیری دام ۲۰
۱-۲-۵- ۲- ۲- سن دام ۲۲
۱-۲-۵- ۲- ۴- حواس پنجگانه ۲۶
۱-۲-۵- ۳- عوامل محیطی ۲۷
۱-۲-۶- روشهای تعیین ترکیب رژیم غذایی دام ۲۹
۱-۲-۶- ۱- روش زمانسنجی ۲۹
۱-۲-۶- ۲- روش کافه تریا ۳۰
۱-۲-۶-۳- روش وزنی ۳۱
۱-۲-۶-۴- روش فیستوله گذاری ۳۱
۱-۲-۷- طبقهبندی گونههای علوفهای براساس میزان ارجحیت ۳۲
۱- ۲-۸- حد بهرهبرداری مجاز (Allowable use) ۴۰
۱-۲- ۹- ضریب مصرف (Utilization) ۴۴
۱-۲-۱۰- مناطق کلید-گونه کلید ۴۴
۱-۲-۱۰-۱- مشخصات گونه های کلید ۴۵
۱-۲-۱۱- مفهوم تولید ۴۶
۱-۲-۱۲- روشهای تخمین تولید مرتع ۴۸
۱-۲-۱۲-۱- روشهای مستقیم ۴۸
۱-۲-۱۲-۲- روشهای غیرمستقیم ۴۸
۱-۲-۱۲-۳- روشهای ترکیبی ۴۹
۱-۲-۱۳- مدیریت چرا ۵۰
۱-۲-۱۴- تأثیر علوفه بر کارایی انرژی متابولیسمی مورد استفاده دام ۵۲
۱-۲-۱۵- عوامل تعیین کننده میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز دامها ۵۴
۱-۲-۱۶- شایستگی مرتع از نظر تولید علوفه ۵۵
فصل دوم ۵۸
ناحیه رویشی نیمهاستپی ایران ۵۸
۲-۱- ویژگیهای مناطق معرف ناحیه نیمهاستپی ایران ۵۸
۲-۱-۱- مراتع الموت ۶۲
۲-۱-۲- مراتع بادامستان ۶۴
۲-۱-۳- مراتع قرهباغ ۶۵
۲-۱-۴- مراتع چشمه انجیر ۶۷
۲-۱-۵- مرتع برم خشک (سپیدان) ۶۹
۲-۱-۶- مراتع سرعلیآباد ۶۹
۲-۱-۷- مراتع زاغه (بلومان) ۷۱
۲-۱-۸- مراتع بهارکیش بینالود ۷۳
۲-۱-۹- مراتع زردوان سارال ۷۴
۲-۱-۱۰- مراتع گونبان هرسین ۷۵
۲-۱-۱۱- مراتع کردان ۷۷
۲-۱-۱۲- مراتع مجیدآباد قروه ۷۸
۲-۱-۱۳- مراتع یایپاق سبلان ۷۹
۲-۱-۱۴- مراتع سهند ۸۰
۲-۱-۱۵- مراتع کرسنک ۸۲
۲-۱-۱۶- مراتع پلور ۸۴
۲-۱-۱۷- مراتع لزور فیروزکوه ۸۶
۲-۱-۱۸- مراتع حاشیه دریاچه ارومیه (تزخراب) ۸۷
۲-۱-۱۹- مراتع جاشلوبار ۸۹
فصل سوم ۹۱
۳-۱- تعیین ارزش رجحانی گیاهان مرتعی ایران برای چرای دام ۹۱
۳-۲- تعیین حد بهره برداری مجاز گونه های مهم مرتعی ۹۴
۳-۲-۱- ارزیابی مرگ و میر گیاهان مورد بررسی ۹۵
۳-۲-۲-ارزیابی ارتفاع گیاهان مورد بررسی ۹۵
۳-۲-۳- ارزیابی میزان تولید بذر پس از اعمال تیمار در هر پایه انتخاب شده ۹۵
۳-۲-۴- جمعآوری داده های هواشناسی ۹۵
۳-۳- محاسبه میزان تولید گیاهان ۹۵
۳-۴- تعیین علوفه قابل برداشت مراتع ۹۸
فصل چهارم ۱۰۰
نتایج ۱۰۰
۴-۱- مراتع لزور فیروزکوه تهران ۱۰۰
۴-۲- مراتع الموت قزوین ۱۰۳
۴-۳- مراتع بادامستان زنجان ۱۰۶
۴-۴- مراتع قرهباغ آذربایجانغربی ۱۰۹
۴-۵- مراتع چشمه انجیر استان فارس ۱۱۱
۴-۶- مرتع سرعلی آباد استان گلستان ۱۱۳
۴-۷- مرتع زاغه استان لرستان ۱۱۶
۴-۸- مراتع بینالود استان خراسان رضوی ۱۱۸
۴-۹- مرتع سهند استان آذربایجانشرقی ۱۲۰
۴-۱۰- مرتع کرسنک استان چهارمحال وبختیاری ۱۲۳
۴-۱۱- مراتع پلور استان مازندران ۱۲۷
۴-۱۲- مرتع هرسین استان کرمانشاه ۱۳۰
۴-۱۳- مراتع کردان استان البرز ۱۳۲
۴-۱۴- مراتع سبلان استان اردبیل ۱۳۴
۴-۱۵- مرتع سارال استان کردستان ۱۳۶
۴-۱۶- مراتع تزخراب استان آذربایجانغربی ۱۳۸
۴-۱۷- مرتع سپیدان استان فارس ۱۳۹
۴-۱۸- مرتع قروه استان کردستان ۱۴۲
۴-۱۹- مرتع جاشلوبار سمنان ۱۴۵
فصل پنجم ۱۴۸
میزان علوفه قابل برداشت گونههای مراتع نیمهاستپی در ترکیبهای مختلف پوشش گیاهی ۱۴۸
۵-۱- گندمیها ۱۴۸
۵-۱-۱- گونههای جنس Bromus 148
۵-۱-۲- گونه گیاهی جنس Festuca ۱۵۱
۵-۱-۳- گونه های جنس Stipa ۱۵۳
۵-۱-۴- گونههای جنس Agropyrum ۱۵۵
۵-۱-۵- گونههای جنس Poa ۱۵۸
۵-۱-۶- گونه Dactylis glomerata ۱۶۰
۵-۱-۷- گونه Psathyrostachys fragilis 161
۵-۱-۸- گونه Hordeum bulbosum ۱۶۲
۵-۱-۹- گونه Koeleria cristata ۱۶۲
۵-۱-۱۰- گونه Elymus hispidus ۱۶۳
۵-۱-۱۱- گونه Alopecurus textilis ۱۶۴
۵-۱-۱۲- گونه Oryzopsis holciformis ۱۶۶
۵-۱-۱۳- گونه Leucopoa sclerophylla 167
۵-۲- بوتهایها ۱۶۷
۵-۲-۱- گونههای جنس Thymus 167
۵-۲-۲- گونه Onobrychis cornuta ۱۶۹
۵-۲-۳- گونههای جنسAcantholimon ۱۷۰
۵-۲-۴- گونههای جنس Artemisia ۱۷۱
۵-۲-۵- گونههای جنس Astragalus ۱۷۲
۵-۲-۶- گونه Ziziphora clinopodioides ۱۷۲
۵-۲-۷- گونه Scariola orientalis ۱۷۳
۵-۲-۸- گونه Ajuga chamaecistus ۱۷۵
۵-۲-۹- گونه Noaea mucronata ۱۷۶
۵-۲-۱۰- گونههای جنسSilene ۱۷۷
۵-۳- پهن برگها ۱۷۸
۵-۳-۱- گونههای جنس Astragalus ۱۷۸
۵-۳-۲- گونههای جنسJurinea ۱۸۰
۵-۳-۳- گونههای جنس Taraxacum ۱۸۱
۵-۳-۴- گونههای جنس Cousinia ۱۸۲
۵-۳-۵- گونههای جنس Centaurea ۱۸۴
۵-۳-۶- گونههای جنس Cirsium 185
۵-۳-۷- گونههای جنس Tragopogon ۱۸۶
۵-۳-۸- گونههای جنس Scorzonera ۱۸۷
۵-۳-۹- گونههای جنس Silene ۱۸۸
۵-۳-۱۰- گونههای جنس Marrubium ۱۸۹
۵-۳-۱۱- گونههای جنس Ferula 190
۵-۳-۱۲- گونههای جنس Eryngium ۱۹۲
۵-۳-۱۳- گونه Galium verum 193
۵-۳-۱۴- گونههای جنس Euphorbia ۱۹۴
۵-۳-۱۵- گونههای جنس Verbascum ۱۹۶
۵-۳-۱۶- گونههای جنس Achillea ۱۹۷
۵-۳-۱۷- گونههای جنس Stachys ۱۹۸
۵-۳-۱۸- گونههای جنس Phlomis ۲۰۰
۵-۳-۱۹- گونه Vinca herbacea ۲۰۲
۵-۳-۲۰- گونههای جنس Tanacetum ۲۰۲
۵-۳-۲۱- گونه Prangos ferulacea ۲۰۴
۵-۳-۲۲- گونههای جنس Teucrium ۲۰۵
۵-۳-۲۳- گونههای جنس Dianthus ۲۰۷
۵-۳-۲۶- گونههای جنس Helichrysum ۲۱۰
۵-۳-۲۷- گونه Gundelia tournefortii ۲۱۱
۵-۳-۲۹- گونههای جنس Salvia ۲۱۲
۵-۳-۳۰- گونههای جنس Cruciata ۲۱۳
۵-۳-۳۱-گونههای جنس Echinops ۲۱۴
۵-۳-۳۲- گونههای جنس Onobrychis ۲۱۵
۵-۳-۳۳- گونههای جنس Convolvulus ۲۱۶
۵-۳-۳۴- گونههای جنس Iris ۲۱۷
۵-۳-۳۵- گونههای جنس Arenaria ۲۱۷
۵-۳-۳۶- گونه Eremurus spectabilis ۲۱۸
۵-۴- یکسالهها ۲۱۹
۵-۴-۱- گندمیان یکساله (Annual grasses) ۲۱۹
۵-۴-۲- پهن برگهای یکساله (Annual forbs) ۲۲۱
نتیجه گیری کلی ۲۲۲
الف- مراتع نیمه استپی: ۲۲۲
ب- مراتع نیمه استپی سرد (کوهستانی البرز مرتفع): ۲۲۵
ج- مراتع نیمه استپی سرد (کوهستانی زاگرس مرتفع): ۲۲۶
د- مراتع شورروی در ناحیه رویشی نیمه استپی: ۲۲۸
منابع و ماخذ ۲۳۱
هنوز بررسیای ثبت نشده است.