فروشگاه اینترنتی انتشارات | موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور
نویسنده: مدیر فروشگاه 
جلد سوم از مجموعه کتابهای «رفتار چرایی دام» مربوط به «مراتع مناطق خلیجعمانی ایران» با همت محمد فیاض و مینا بیات و با همکاری رحمان اسدپور، محمدامین سلطانیپور، مهشید سوری، نیلوفر زارع، احمد قرنجیک، حمید مزارعی و کیان نجفیتیرهشبانکاره با شمارگان 100 نسخه و قیمت 850000 ریال توسط انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور به چاپ رسید.
در بخشی از مقدمه این کتاب میخوانیم:
اكوسيستمهاي مرتعي حاصل تأثيرات متقابل محيط و موجودات زنده (گياهان و جانوران) هستند و معمولاً بهصورت سيستمهاي ثابتي ظاهر ميشوند. رويشگاههاي مرتعي ايران دارای پوشش گیاهی متنوع بوده و هریک از آنها داراي تركيب خاصي از گونههاي گياهي و عناصر جانوری ازجمله دامهای تعلیف کننده میباشند. چرای دام فرایندی است که طی آن دامها و حیوانات وحشی علفخوار برای تأمین انرژی و مواد غذایی مورد نیاز خود گیاهان را مصرف میکنند. حيوانات چراكننده به روشهاي مختلفی پوشش گياهي را تحت تأثیر قرار میدهند كه ميتوان به برداشت گياهان، جابجايي موادغذايي و توزيع دوباره آنها از طريق فضولات و فشارهاي مكانيكي بر خاك و مواد گياهي بر اثر لگدكوبي اشاره كرد. با وجود اين چراي دام در اكوسيستم مرتعي بخشي از سيستم تأمين نياز علوفه حيوانات چراكننده است. از اينرو جلوگيري از چراي دام اغلب منجر به توسعه نوعي پوشش گياهي ميشود كه با پوشش گياهي كه همراه با چرا توسعه مييابد بسيار متفاوت خواهد بود. بهطوریکه چراي گياهان با شدت چرايي مناسب اغلب منجر به افزايش سرعت فتوسنتز و بيومس گياهي در مقايسه با مناطق چرا نشده ميشود (آذرنيوند و زارع چاهوكي، 1389). گونههاي مرتعي در طی دوره رویش ارزش چرايي معيني دارند. بهطوریکه دام تعلیف کننده نيز در مقاطع زماني مختلف فصل چرا و نيز در مکانهاي مختلف عرصه چرا ازجمله درجات شيب و ناهمواري از خود رفتار چرايي خاصي بروز ميدهد. بنابراین بدون شناخت اين رفتارها، برنامهريزي و مديريت مرتع و دام مقدور نیست.
